Anoreksja psychiczna (inaczej: jadłowstręt psychiczny) to jedno z najpoważniejszych zaburzeń odżywiania, prowadzące do skrajnego wycieńczenia organizmu oraz groźnych konsekwencji zdrowotnych – zarówno fizycznych, jak i psychicznych. Wbrew powszechnym przekonaniom, anoreksja nie wynika wyłącznie z potrzeby osiągnięcia szczupłej sylwetki – jej przyczyna leży głęboko w psychice osoby chorej i często wiąże się z trudnymi przeżyciami, zaniżoną samooceną czy potrzebą kontroli.

Czym właściwie jest anoreksja?

Anoreksja to poważne zaburzenie psychiczne, w którym osoba celowo ogranicza przyjmowanie pokarmów, obawiając się przytycia – nawet wtedy, gdy jej masa ciała jest już znacznie poniżej normy. Towarzyszy temu zniekształcony obraz własnego ciała oraz silny lęk przed wzrostem wagi. Często pacjenci nie dostrzegają powagi sytuacji i zaprzeczają chorobie, co utrudnia wczesną interwencję. Choć anoreksja u dzieci i młodzieży występuje coraz częściej, choroba dotyczy również dorosłych, w tym mężczyzn.

Objawy anoreksji – na co zwrócić uwagę?

Wczesne objawy mogą być łatwe do przeoczenia. Osoby chore często ukrywają swoje zachowania i bagatelizują problem. W miarę rozwoju choroby pojawia się znaczna utrata masy ciała, osłabienie organizmu, zaburzenia hormonalne, a także objawy emocjonalne, takie jak depresja, lęk, wycofanie społeczne czy nadmierna kontrola nad jedzeniem. Charakterystyczne jest również unikanie posiłków w towarzystwie oraz drażliwość w kontekście rozmów o wyglądzie.

Przyczyny anoreksji – co ją wywołuje?

Zaburzenia odżywiania, takie jak anoreksja, mają złożone podłoże. Przyczyn należy szukać w czynnikach biologicznych, psychologicznych i społecznych. Traumatyczne doświadczenia z dzieciństwa, problemy w relacjach, perfekcjonizm, zaburzenia nastroju, presja otoczenia oraz obecność chorób psychicznych – to tylko niektóre z elementów, które mogą prowadzić do rozwinięcia się anoreksji. Bardzo często proces ten przebiega powoli i niemal niezauważalnie, dlatego tak ważna jest świadomość objawów i szybka reakcja.

Jak wygląda leczenie anoreksji?

Leczenie anoreksji wymaga kompleksowego podejścia i współpracy specjalistów – psychoterapeuty, psychodietetyka oraz psychiatry. Kluczową rolę odgrywa psychoterapia, najczęściej w nurcie poznawczo-behawioralnym, która pomaga w zmianie negatywnych przekonań, poprawie samooceny oraz w odbudowie relacji z jedzeniem. Równocześnie wdrażana jest pomoc dietetyczna, polegająca na stopniowym przywracaniu zdrowych nawyków żywieniowych.

W wielu przypadkach konieczne może być również wsparcie farmakologiczne, szczególnie gdy anoreksji towarzyszą objawy depresyjne, lękowe lub zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne. W skrajnych sytuacjach, zagrażających życiu, hospitalizacja staje się koniecznością.

Anoreksja u dzieci i młodzieży

Zaburzenia odżywiania u dzieci bywają mylone z przejściowym brakiem apetytu lub wybrednością. Tymczasem objawy anoreksji u młodszych pacjentów mogą być równie niebezpieczne i obejmować odmowę jedzenia, nadmierne ćwiczenia, obsesyjne ważenie się, a także izolację społeczną czy problemy w nauce. Rodzice powinni być szczególnie czujni i reagować na wszelkie niepokojące zmiany w zachowaniu dziecka.

Podsumowanie

Anoreksja psychiczna to nie chwilowa dieta czy moda – to poważne zaburzenie psychiczne, które może prowadzić do nieodwracalnych konsekwencji zdrowotnych, a nawet zgonu. Im wcześniej zostanie rozpoznana i leczona, tym większe szanse na powrót do zdrowia. Kluczowe znaczenie ma tu wsparcie bliskich i profesjonalna pomoc specjalistów.

Jeśli Ty lub ktoś z Twoich bliskich zmaga się z objawami anoreksji, nie zwlekaj. W Centrum Terapii Psyche w Szczecinie oferujemy kompleksową pomoc w leczeniu zaburzeń odżywiania – prowadzimy specjalistyczne poradnie zajmującą się leczeniem zaburzeń odżywiania.