,,Leczenie Pękniętego Serca”-Psychoterapia Traumy

Kurs Specjalistyczny
Posiada Atestację Sekcji Naukowej Psychoterapii oraz Sekcji Naukowej Terapii Rodzin Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego

Program „Leczenie pękniętego serca- psychoterapia traumy” jest cyklem zajęć bazującym  na modelu hipnoterapii amerykańskiego psychiatry Miltona.H.Ericksona, rozwijanym dalej przez jego uczniów m.in. przez Ernesta Rossiego, Jaya Haleya, CloeMadanes , Jeffreya Zeiga.

Hipnoza ericksonowska promuje aktywny i kreatywny udział pacjenta, kieruje jego uwagę na potencjalnej sile i zasobach, orientuje w kierunku wizji  pozytywnej przyszłości, prowadzi do wzbudzenia wrażliwości na wewnętrzną reakcję konstruktywnych aspektów nieświadomości. Terapeuta wspiera rekonstrukcję traumatycznych wydarzeń w celu przypomnienia zasobów i transformacji pamięci oraz dokonania wewnętrznej integracji. Pacjent odzyskuje przy tym poczucie kontroli i sprawstwa.

Struktura szkolenia – proponowana tematyka i kolejność zajęć – odzwierciedla etapy procesu terapeutycznego powrotu do zdrowia według modelu SARI (Stabilizacja, Aktywacja, Rozwiązanie, Integracja).

Każdy dwudniowy warsztat, w zamierzeniu autorów programu, będzie zawierał elementy i doświadczenia odtwarzające kolejne etapy odzyskiwania zdrowia przez pacjenta , dając uczestnikom szkolenia możliwość powtórzenia i utrwalenia sposobów pracy nad sojuszem terapeutycznym, bezpieczeństwem i stabilizacją,  aktywacją i opracowaniem pojawiającego się traumatycznego materiału, rekonstrukcją i tworzeniem rozwiązań a także integracją zdysocjowanego materiału i pracą nad nową tożsamością.

Szczegółowy program szkolenia przedstawia się następująco:

Warsztat I: Podstawy procesu leczenia traumy (prowadząca Katarzyna Szymańska)

Celem warsztatu jest zapoznanie uczestników z podstawowymi pojęciami, mechanizmami psychicznymi i diagnozą PTSD, rodzajami traumy oraz celami terapii. Zostaną przedstawione etapy pracy i strategie leczenia traumy. Prowadzący rozpocznie proces budujący poczucie bezpieczeństwa i integrację grupy. W programie zawarta jest demonstracja i ćwiczenie praktycznych umiejętności  pracy w hipnozie, spożytkowującej zjawiska transowe charakterystyczne dla traumy: dysocjację, amnezję, katalepsję.

1. Budowanie bezpiecznej relacji terapeutycznej z zastosowaniem: a/ hipnozy klinicznej: rozwijanie poczucia synchronizacji i zdolności mentalizacji psychicznych procesów pacjenta; b/ technik wydobywających zasoby i  możliwości orientacji pacjenta w czasie teraźniejszym.

2. Diagnoza PTSD – objawy osiowe i diagnoza różnicowa, współwystępowanie z innymi zaburzeniami psychicznymi

3. Mechanizmy psychiczne, zjawiska hipnotyczne właściwe dla zespołu  pourazowego i cele terapii.

Rodzaje traumy ze względu na czas trwania i etiopatogenezę.

1. Główne etapy w procesie terapii:

• stabilizacja, regulacja emocji, budowanie bezpieczeństwa, zaufania i poczucia kontroli
• rozpamiętywanie i przekształcanie traumatycznych wspomnień
• odbudowywanie związków, rozwijanie nowej tożsamości i wewnętrzna integracja

4.  Strategie leczenia:  fragmentowanie procesu – „podążanie małymi krokami”;

5. wydobywanie i spożytkowanie zasobów;  orientacja na pozytywną przyszłość; kierowaniu uwagą pacjenta i sugestiami.

6. Spożytkowanie zjawisk dysocjacji- asocjacji  w procesie leczenia. Praca w hipnozie  przy symbolicznym określaniu celów leczenia

7. Spożytkowanie zjawisk hipnotycznych:  hipermnezji-amnezji w opracowaniu doświadczenia urazowego (technika hipnozy: „pojemników na pamięć”),  katalepsji- ruchu (technika hipnozy: „milczącego odreagowania”)

Rola hipnozy klinicznej w leczeniu traumy.

Warsztat II: „Bezpieczna obecność”. Stabilizacja, samoregulacja – w pracy z traumą (prowadzący Krzysztof R. Karauda)

Celem szkolenia jest zapoznanie uczestników z różnymi sposobami korzystania z zasobów swojego ciała w sytuacji przeciążającego stresu i traumy. Kluczowa w tym procesie jest znajomość własnych reakcji psychofizycznych wobec trudnych doświadczeń oraz zdolność stabilizacji i przywracania poczucia bezpieczeństwa. Część tych umiejętności zależy od reakcji wyuczonych w przebiegu linii życia, część to efekt działania autonomicznego układu nerwowego. Jednym z podstawowych celów szkolenia jest skierowanie uwagi uczestników na umiejętność rozpoznawanie własnych wzorców regulacji autonomicznej w pracy z pacjentem.

• Teoria Poliwagalna – prezentacja koncepcji
• Obecność, uważność, poczucie bezpieczeństwa w terapii traumy
• Reakcje autonomiczne jako zasób twojego ciała
• Samoregulacja i rytmy wagalnej
• Ćwiczenie praktycznych umiejętności, autodiagnoza

Warsztat III: „Kopalnia skarbów” – zasoby terapeuty i pacjenta w pracy z traumą (prowadzące Aleksandra Nowak, Inga Nowak-Dusza)

1. Pojęcie zasobów oraz idea spożytkowania.
2. Odkrywanie i kontakt z zasobami na różnych etapach procesu terapeutycznego:

             a/ budowanie stabilizacji i poczucia bezpieczeństwa (czynniki wpływające na poczucie bezpieczeństwa; „wewnętrzni sprzymierzeńcy’ – tworzenie zasobowych stanów ego; bezpieczne miejsce/miejsce komfortu; pomocna istota; rysunek doświadczenia zasobów; „ochronny płaszcz)

             b/ przetwarzanie i spożytkowanie doświadczenia traumatycznego (objaw/y jako zasób; spożytkowanie podwójnej świadomości: zasoby „tu i teraz” oraz „tam i wtedy”)

             c/ specyfika procesów pamięciowych i doświadczenia czasu przez pacjentów z diagnozą PTSD – integracja (tworzenie osobistej mapy zasobów; zasoby na linii życia).

1. „Siła życia – siła przetrwania” – zasoby z perspektywy:

a/ indywidualnej (wersja „ja” sprzed traumy i po uporaniu się z traumą)

            b/ systemowej (opowieści rodzinne o sile i sposobach przetrwania)

             c/ relacji terapeutycznej (rozpoznawanie wskaźników dobrego, bezpiecznego  kontaktu, zaufania w relacji terapeuta-pacjent; rytuały terapeutyczne).

1. Ciało jako zasób w pracy z traumą:

a/ oddech jako bezpieczna struktura „tu i teraz”

b/ rozwijanie świadomości ciała i samoregulacji

c/ „wyspy bezpieczeństwa” w ciel

d/ poszukiwanie codziennych, przyjemnych aktywności

e/symbole radości zycia

Warsztat IV: „Pomóż mi przetrwać tę sytuację”. Interwencja kryzysowa, jako możliwość  zapobiegania rozwoju zespołu pourazowego (prowadzące Inga Nowak-Dusza,)

1. Kryzysowa rzeczywistość – różnorodność definiowania, a wspólnota  doświadczania kryzysu.
2. Istota kryzysu – wybrane zagadnienia indywidualnej i systemowej perspektywy kryzysu. Typy kryzysów.
3. Dynamika kryzysu- stadialny czy indywidualny wzorzec kryzysu. Przebieg kryzysu.                            
4. Interwencja kryzysowa czy psychoterapia? Przydatne strategie pomocy psychoterapeutycznej w interwencji kryzysowej
5. Zagrożenia i szanse płynące z kryzysu – ocena stanu pacjenta i jego sytuacji. Rozpoznawanie indywidualnych i systemowych zasobów, wybrane modele oceny kryzysu, możliwe wzorce adaptacji kryzysowej.
6. Strategie interwencji kryzysowej – trójfazowy schemat procesu interwencyjnego wg Rhine i Weissberg, interdyscyplinarność interwencji (system pomocy).
7. Istota interwencji kryzysowej – „tu i teraz” oraz „ku dobrej przyszłości ”(model interwencji Jamesa i Gillilanda); bezpieczeństwo psychologiczne i fizyczne klienta, a odreagowanie;  kolejne kroki pojedynczej sesji interwencji.
8. „Dobre przeżycie” – ericksonowskie  aspekty interwencji kryzysowej (m.in. aktywna postawa terapeuty, techniki zasiewające zmiany, perspektywy i postawy, rozwijanie alternatywnych scenariuszy, aktywizowanie sprawczości pacjenta)
9. „Niewidzialne wsparcie” – paradoks wsparcia społecznego, wsparcie spostrzegane a otrzymane, wsparcie ukierunkowane na rozwiązanie problemu i na regulację emocji.
10. Układanie planu rozwiązania kryzysowego do wybranych typów kryzysów.

Warsztat V: Wysłuchaj  mnie – świadectwo ciała. Leczenie traumy w pracy z pacjentem chorym somatycznie (prowadząca Lucyna Lipman)

Program warsztatu jest oparty o strukturę prowadzonych procesów psychoterapeutycznych pacjentów cierpiących z powodu chorób i dolegliwości somatycznych. Omawiane przypadki będą odnosić się do terapii indywidualnej, rodzinnej i par. W każdym z poruszanych zagadnień będzie możliwość zdobycia doświadczeń praktycznych poprzez zapoznanie się z hipnotycznymi i symbolicznymi technikami pracy terapeutycznej.

1. Spożytkowanie choroby i objawów z ciała do komunikacji z nieświadomą częścią pacjenta
2. Budowanie mostu somatycznego w pracy z procesem
3. Rekonstrukcja energii traumy na poziomie odczuć emocjonalnych i cielesnych
4. Integracja posttraumatycznie zdysocjowanych części na poziomie ciała i psychiki
5. Rozwiązywanie wewnątrzsystemowych przeniesień manifestujących się objawami somatycznymi

Warsztat VI: „Sztuka sklejania życia”. Terapia osób, które przeżyły traumy złożone. (prowadząca Jolanta Berezowska)

1. Neurobiologiczne następstwa traumy – jak dochodzi do podzielenia na części Ja.
2. Etapy psychoterapii:

a/ budowanie bezpieczeństwa w procesie terapii;

b/ budowanie dostrojenia w diadzie terapeuta-pacjent;

c/ rozwijanie postawy akceptacji i tolerancji

d/ koncepcja podzielenia Ja na części i wprowadzenie do pracy z częściami;

e/ etap otaczania części współczuciem i zrozumieniem;

f/ budowanie przywiązania opartego na wcześniej wypracowanym poczuciu bezpieczeństwa;

e/ praca z częściami nazywanymi „autodestrukcyjnymi” – przedefiniowanie.

1. Prezentacja przypadków długoterminowej terapii pacjentów o złożonej diagnozie – zaburzeń osobowości, depresji, uzależnienia, sprawców i ofiar przemocy i  PTSDcomplex.

Warsztat VII: Praca z rodziną zgłaszającą się po doznaniu lub ujawnieniu traumy. (prowadząca Anna Wierzbowska)      

Warsztat prezentuje aspekty prowadzenia terapii rodzinnej , szczególne uwzględniające  pracę z rodzinami zgłaszającymi  się po próbie samobójczej dziecka, po zachowaniach autodestrukcyjnych, czy po ujawnieniu nadużycia seksualnego. Warsztat odnosi się zarówno do teoretycznych jak i do praktycznych aspektów pracy z rodziną oraz do wyposażenia terapeuty rodzinnego w umiejętności niezbędne do pracy z rodziną gdzie wystąpiło traumatyczne doświadczenie.

1. Wzorce przywiązania a uzdrawiający związek z terapeutą.

2. Prężność rodziny jako wymiar sprzyjający powrotowi do równowagi. Sieć społeczna i zaangażowanie społeczne rodziny jako czynnik budujący odporność systemu.                                         

3. Ćwiczenie przeprowadzenia sesji rodzinnej z elementami zadośćuczynienia i przywracania właściwej hierarchii w systemie.

4. Prezentacja przypadków i strategii terapeutycznej stosowanej w procesie terapii.

5. Czynniki ryzyka traumy „zastępczej” u terapeuty i możliwości zapobiegania.

6. Zasoby terapeuty rodzinnego.

Warsztat VIII: „Możemy się odrodzić” –   wzrost  potraumatyczny (WPT). (prowadząca Katarzyna Zaborska)

1. Koncepcja teoretyczna wzrostu po traumatycznego (WPT)
2. Obszary aktywności w których można zaobserwować WPT
   1. nowe postrzegania siebie
   2. zmiana w relacjach z innymi, odbudowanie związków z ludźmi
   3. przebudowanie hierarchii wartości
3. Czynniki indywidualne i społeczne sprzyjające doświadczeniu WPT
   1. zaangażowanie w budowanie nowej tożsamości
   2. otwartość na doświadczenie
   3. optymizm
   4. duchowość
   5. poczucie humoru
   6. poczucie własnej skuteczności i kontroli
   7. nadzieja
   8. wsparcie społeczne
4. Praca terapeutyczna –  skoncentrowanie na rozwijaniu i wzbudzaniu czynników sprzyjających WPT. Zastosowanie specyficznych technik.

5.  Studium przypadku:

– kobiety (zagrożenie życia z powodu choroby)

• rodziny (zaatakowanej przez stalkera)